|
Bộ trưởng Bộ Nội
vụ Nguyễn Thái Bình trình bày Tờ trình về dự án Luật tổ chức Chính phủ
(sửa đổi) và Tờ trình về dự án Luật tổ chức chính quyền địa phương.
(Ảnh: TTXVN) |
Tiếp tục hoàn thiện cơ chế lãnh đạo, chỉ đạo và điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ
Trình bày Tờ trình về dự án Luật tổ chức Chính phủ (sửa đổi), Bộ trưởng
Bộ Nội vụ Nguyễn Thái Bình nêu rõ sau hơn 12 năm thực hiện Luật Tổ chức
Chính phủ năm 2001, Chính phủ đã tập trung quản lý, điều hành vĩ mô trên
các mặt của đời sống kinh tế-xã hội; từng bước xóa bỏ cơ chế chủ quản
của các bộ đối với doanh nghiệp; tách chức năng quản lý nhà nước với
chức năng cung cấp dịch vụ công của các bộ, cơ quan ngang bộ; xây dựng
nền hành chính nhà nước thống nhất, thông suốt, liên tục và hiệu lực,
hiệu quả từ trung ương đến địa phương.
Chính phủ đã xây dựng và kiện toàn bộ máy hành chính nhà nước từ trung
ương đến cơ sở; khắc phục những chồng chéo, trùng lắp trong hoạt động
của bộ máy nhà nước...
Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đạt được, Luật Tổ chức Chính phủ năm
2001 chưa bao quát được hết các chức năng, nhiệm vụ của Chính phủ trong
quá trình điều hành hệ thống các cơ quan hành chính nhà nước từ trung
ương đến địa phương.
Các quy định chưa phân định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ và Thủ
tướng Chính phủ, chưa bao quát hết các lĩnh vực quản lý nhà nước và chưa
tương xứng với vị trí, vai trò của người đứng đầu cơ quan hành chính
nhà nước cao nhất; chưa phân định rõ vị trí, chức năng của Bộ trưởng,
Thủ trưởng cơ quan ngang bộ là thành viên Chính phủ và là người đứng đầu
bộ, cơ quan ngang bộ.
Mối quan hệ giữa Chính phủ với chính quyền địa phương chưa được xác định
cụ thể, nhất là sự lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ
tướng Chính phủ đối với chính quyền địa phương; chưa thực hiện tốt
nguyên tắc cơ quan cấp dưới phải phục tùng sự chỉ đạo, lãnh đạo và các
quyết định của cơ quan cấp trên. Hơn nữa, Hiến pháp năm 2013 đã có nhiều
quy định mới về Chính phủ và các thiết chế tổ chức quyền lực nhà nước.
Vì những lý do này, việc sửa đổi Luật Tổ chức Chính phủ năm 2001 là cần
thiết.
Dự án luật đã thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng về xây dựng Nhà
nước pháp quyền của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân theo Cương lĩnh
xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội của Đảng và
cụ thể hóa các quy định của Hiến pháp năm 2013; kế thừa, phát triển và
hoàn thiện những quy định của Luật Tổ chức Chính phủ hiện hành đã được
thực tiễn kiểm nghiệm là hợp lý và có hiệu quả; luật hóa các vấn đề thực
tiễn đòi hỏi trong hoạt động của Chính phủ mà chưa được pháp luật điều
chỉnh.
Tiếp tục hoàn thiện cơ chế lãnh đạo, chỉ đạo và điều hành của Chính phủ,
Thủ tướng Chính phủ, bảo đảm tính chủ động, sáng tạo, năng động, linh
hoạt để giải quyết kịp thời các vấn đề của thực tiễn cuộc sống, phù hợp
với Hiến pháp năm 2013...
Dự thảo Luật kết cấu gồm tám chương, 50 điều.
Cơ bản tán thành với mục tiêu, quan điểm xây dựng Luật, Ủy ban pháp luật
- cơ quan thẩm tra dự án Luật đề nghị Tờ trình cần bổ sung quan điểm
xây dựng một Chính phủ sáng tạo, năng động, tinh gọn về tổ chức, hiệu
lực, hiệu quả về hoạt động, đủ tầm quản lý, giải quyết các nhiệm vụ xây
dựng nhà nước pháp quyền, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng
xã hội chủ nghĩa, hội nhập và hợp tác quốc tế.
Ủy ban pháp luật đề nghị dự thảo Luật cần tập trung cụ thể hóa mối quan
hệ giữa Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ; phân định thẩm quyền của Bộ
trưởng với tư cách là thành viên của Chính phủ và Bộ trưởng với tư cách
là người đứng đầu ngành, lĩnh vực được phân công quản lý.
Xác định, phân định rõ lĩnh vực quản lý của các bộ, ngành nhằm khắc phục
tình trạng chồng chéo hoặc bỏ sót lĩnh vực không có cơ quan quản lý;
khắc phục tình trạng đùn đẩy trách nhiệm lên Chính phủ, lên Thủ tướng
Chính phủ; xây dựng cơ chế khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong
thực hiện quy định của Hiến pháp về việc người đứng đầu Chính phủ có
nghĩa vụ báo cáo trước nhân dân về những vấn đề quan trọng mà Chính phủ
phải giải quyết.
Bảo đảm tính thống nhất, thông suốt trong tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương các cấp
Tờ trình về dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương nêu rõ sau hơn 10
năm thực hiện Luật Tổ chức hội đồng nhân dân và ủy ban nhân dân năm 2003
(sau đây gọi là Luật năm 2003), hội đồng nhân dân và ủy ban nhân dân
các cấp đã không ngừng được củng cố và hoàn thiện, cơ bản thực hiện tốt
nhiệm vụ, quyền hạn trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội ở địa
phương theo quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, qua thực tiễn hoạt động của hội đồng nhân dân và ủy ban nhân
dân các cấp trong thời gian qua và yêu cầu của tình hình, nhiệm vụ mới
cho thấy Luật năm 2003 đã bộc lộ những vấn đề cần được nghiên cứu sửa
đổi, bổ sung. Đó là quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ
chức và phương thức hoạt động của hội đồng nhân dân và ủy ban nhân dân
cơ bản giống nhau ở cả ba cấp, chưa thể hiện tính gắn kết thống nhất
giữa hội đồng nhân dân và ủy ban nhân dân cùng cấp trong chỉnh thể chính
quyền địa phương; chưa phân biệt theo đặc điểm nông thôn, đô thị, hải
đảo; chưa phân định rõ thẩm quyền giữa các cơ quan nhà nước ở Trung ương
và địa phương và của mỗi cấp chính quyền địa phương; một số nhiệm vụ
theo luật định, chính quyền cấp xã không có khả năng thực thi.
Bên cạnh đó, Hiến pháp năm 2013 có nhiều điểm mới về chính quyền địa
phương; định hướng của Đảng yêu cầu tổ chức hợp lý chính quyền địa
phương, phân biệt giữa chính quyền nông thôn, đô thị, hải đảo; đẩy mạnh
phân cấp giữa Trung ương và địa phương và giữa các cấp chính quyền địa
phương cần được thể chế hóa trong Luật nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả
quản lý, bảo đảm tính thống nhất, thông suốt trong tổ chức và hoạt động
của chính quyền địa phương các cấp. Vì vậy việc xây dựng Luật Tổ chức
chính quyền địa phương để thay thế Luật năm 2003 là cần thiết thiết.
Dự án luật được xây dựng trên cơ sở phân định thẩm quyền giữa Chính phủ
với chính quyền địa phương cấp tỉnh, quy định rõ chức năng, nhiệm vụ,
quyền hạn, cơ cấu tổ chức, chế độ làm việc và mối quan hệ công tác của
hội đồng nhân dân và ủy ban nhân dân ở các đơn vị hành chính bảo đảm gắn
kết thống nhất giữa hội đồng nhân dân và ủy ban nhân dân cùng cấp trong
chỉnh thể chính quyền địa phương phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô
thị, hải đảo, đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt; phân định cụ thể nhiệm
vụ, thẩm quyền giữa tập thể ủy ban nhân dân và cá nhân Chủ tịch ủy ban
nhân dân theo hướng đề cao trách nhiệm người đứng đầu...
Dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương điều chỉnh các vấn đề về tổ
chức đơn vị hành chính; về mô hình tổ chức chính quyền địa phương ở các
đơn vị hành chính; về nhiệm vụ, quyền hạn của từng cấp chính quyền địa
phương; về tổ chức, hoạt động của hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân và
mối quan hệ giữa hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân với Mặt trận Tổ
quốc, các đoàn thể chính trị-xã hội và Nhân dân.
Dự án Luật xây dựng hai phương án: Không tổ chức hội đồng nhân dân ở
quận, phường; Tổ chức hội đồng nhân dân ở tất cả các đơn vị hành chính.
Theo Tờ trình của Chính phủ, dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương
quy định về tổ chức đơn vị hành chính, tổ chức và hoạt động của chính
quyền địa phương ở các đơn vị hành chính (cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã);
còn tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương ở đơn vị hành
chính-kinh tế đặc biệt do Luật đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt quy
định.
Ủy ban pháp luật là cơ quan thẩm tra có quan điểm, theo quy định của
Hiến pháp thì đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt cũng là một loại đơn vị
hành chính của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Vì vậy, một số
vấn đề có tính nguyên tắc về đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt như điều
kiện, trình tự thành lập, giải thể, mô hình tổ chức chính quyền địa
phương tại các đơn vị này cần được quy định trong Luật tổ chức chính
quyền địa phương để bảo đảo tính thống nhất.
Còn những nội dung đặc thù về nhiệm vụ, quyền hạn, cơ chế hoạt động cũng
như các chính sách ưu đãi đối với các đơn vị hành chính-kinh tế đặc
biệt sẽ được quy định ở văn bản khác.
Đánh giá dự thảo Luật vẫn còn nhiều quy định về các trình tự, thủ tục,
về hoạt động của chính quyền địa phương, Ủy ban pháp luật cho rằng Luật
tổ chức chính quyền địa phương chỉ nên tập trung quy định những vấn đề
về tổ chức, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và những nguyên tắc hoạt động
chính, còn những vấn đề về trình tự, thủ tục, cách thức hoạt động thì
cần được cân nhắc kỹ và chỉ đưa vào luật những quy định thật sự cần
thiết để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao.
Những nội dung cụ thể khác liên quan đến hoạt động của chính quyền địa
phương sẽ được quy định trong các văn bản khác. Ủy ban pháp luật đề nghị
Chính phủ cần rà soát lại phạm vi điều chỉnh để bảo đảm sự thống nhất
của hệ thống pháp luật.
Bảo đảm cho công dân thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc
Tờ trình dự án Luật Nghĩa vụ quân sự (sửa đổi) khẳng định để đáp ứng yêu
cầu xây dựng quân đội trong tình hình mới; bảo đảm cho công dân thực
hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc theo quy định của
Hiến pháp; đồng thời để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống
pháp luật, việc sửa đổi Luật Nghĩa vụ quân sự là cần thiết.
Dự án luật đã quán triệt tinh thần Nghị quyết Đại hội lần thứ XI của
Đảng, Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã
hội (bổ sung và phát triển năm 2011), Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong
tình hình mới với mục tiêu, nhiệm vụ xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam
cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, có chất lượng tổng
hợp và sức chiến đấu cao, bảo đảm giành thắng lợi trong mọi tình huống.
Từng bước giải quyết và góp phần bảo đảm công bằng xã hội trong thực
hiện nghĩa vụ quân sự; phù hợp với đặc thù quân sự, điều kiện phát triển
của đất nước, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
Dự án Luật đã kế thừa những nội dung còn phù hợp, sửa đổi, bổ sung những
nội dung vướng mắc, bất cập trong quá trình thực hiện; bổ sung những
nội dung mới để đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Làm rõ trách nhiệm, nghĩa vụ
và quyền lợi của tổ chức, cá nhân trong thực hiện Luật Nghĩa vụ quân sự,
đảm bảo tính khả thi và ổn định lâu dài.
Dự án Luật Nghĩa vụ quân sự (sửa đổi) có tám chương và 60 điều.
Thẩm tra dự án Luật, Ủy ban quốc phòng và an ninh đề nghị dự án Luật
cần thể hiện rõ hơn theo tinh thần mới của Hiến pháp năm 2013, để
phù hợp với yêu cầu kết hợp chặt chẽ hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; chính sách nghĩa vụ quân sự phải
bảo đảm thực hiện phương châm vừa xây dựng lực lượng thường
trực chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, có số lượng hợp
lý, vừa xây dựng lực lượng dự bị động viên hùng hậu.
Đổi mới chế độ chính sách đối với người thực hiện chế độ nghĩa vụ
quân sự, động viên thanh niên hăng hái phục vụ trong quân đội và tham
gia xây dựng nền quốc phòng toàn dân để bảo đảm công bằng xã hội,
đồng thời thực hiện yêu cầu cải cách hành chính, tạo thuận lợi cho
người dân thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình, khắc phục những mặt bất
cập và hạn chế hiện nay.
Bổ sung nhiều nội dung phù hợp với yêu cầu thực tiễn quản lý nhà nước về thú y
Theo Tờ trình của dự án Luật Thú y do Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát
triển nông thôn Cao Đức Phát trình bày, sau 10 năm thi hành, Pháp lệnh
Thú y 2004 đã góp phần quan trọng tạo cơ sở pháp lý cho việc phòng,
chống, khống chế dịch bệnh động vật; kiểm dịch động vật, sản phẩm động
vật, kiểm soát giết mổ, kiểm tra vệ sinh thú y; tăng cường hiệu lực nhà
nước về quản lý thuốc thú y, hành nghề thú y...
Tuy nhiên, đến nay, Pháp lệnh đã bộc lộ một số hạn chế như chưa đáp ứng
được yêu cầu của hoạt động quản lý nhà nước về thú y trong điều kiện
phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, xây dựng
nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.
Ở tầm Pháp lệnh, các quy định chỉ mang tính cụ thể trước mắt, chưa xác
lập những quy định pháp luật với tầm nhìn chiến lược cho một giai đoạn
phát triển mới.
Bên cạnh đó, việc thiếu các quy định đáp ứng yêu cầu thực tế trong hoạt
động thú y như đẩy mạnh xã hội hóa, đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính
đã làm giảm hiệu lực và hiệu quả của một công cụ pháp lý quan trọng
trong hoạt động thú y trong thời kỳ mới. Do vậy cần thiết phải xây dựng
Luật thú y thay thế Pháp lệnh thú y 2004.
Dự thảo Luật Thú y gồm có bảy Chương, 121 Điều.
Cơ bản nhất trí về sự cần thiết ban hành Luật, cơ quan thẩm tra Ủy ban
Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị nhấn mạnh thêm việc ban hành
Luật còn nhằm thể hiện rõ quan điểm đổi mới của Đảng và Nhà nước trong
công tác thú y.
Đánh giá nội dung của dự thảo Luật đã cơ bản thể chế hóa đường lối, chủ
trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước về công tác thú y nhưng cơ
quan thẩm tra vẫn đề nghị dự thảo Luật cần được tiếp tục nghiên cứu,
tiếp cận theo hướng gắn kết công tác thú y phục vụ cho phát triển chăn
nuôi, lấy phòng bệnh là chính, tăng cường trách nhiệm của chủ cơ sở chăn
nuôi; việc quản lý, kiểm soát dịch bệnh phải được quản lý theo chuỗi từ
chăn nuôi đến bàn ăn.
Theo Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, dự thảo Luật
được xây dựng trên cơ sở tổng kết và kế thừa thực tiễn trên 20 năm thi
hành Pháp lệnh Thú y (được ban hành năm 1993 và sửa đổi năm 2004), đã bổ
sung nhiều nội dung mới phù hợp với yêu cầu thực tiễn quản lý nhà nước
về thú y và yêu cầu hội nhập quốc tế như quy định về giám sát dịch bệnh
(Điều 17); quy định về kinh phí cho phòng, chống dịch bệnh (Điều 22,
Điều 23).
Nội dung các điều khoản trong Dự thảo Luật tương đối chi tiết, rõ ràng,
hạn chế tối đa các quy định giao Chính phủ hướng dẫn nên khi Luật được
ban hành có thể thực thi được ngay.
Sáng mai, theo dự kiến chương trình, các đại biểu Quốc hội t hảo luận ở
tổ về d ự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế tiêu thụ
đặc biệt và d ự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật
thuế./.
(TTXVN/VIETNAM+)