Trong bối cảnh tình hình an ninh trật tự còn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, việc nâng cao ý thức, trách nhiệm của đoàn viên, thanh niên trong công tác phòng, chống tội phạm và tệ nạn xã hội là hết sức cần thiết. Nhận thức rõ điều đó, trong các ngày 17, 18 và 23/9/2025, Tỉnh đoàn Đồng Nai phối hợp với Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam tỉnh đã tổ chức Hội nghị tuyên truyền phòng, chống tội phạm trong đoàn viên, thanh niên năm 2025 tại xã Đại Phước, xã Trảng Bom và xã Xuân Bắc. Chương trình đã thu hút sự tham gia của hơn 800 đoàn viên, thanh niên từ nhiều địa phương, trở thành một trong những hoạt động lớn, có sức lan tỏa sâu rộng nhằm củng cố bản lĩnh, kỹ năng phòng vệ xã hội cho lớp trẻ trong giai đoạn hiện nay.
Hình: Hội nghị với sự tham gia của báo cáo viên là cán bộ Công an xã đang trực tiếp công tác trong lĩnh vực phòng, chống tội phạm và tệ nạn xã hội
Tại Hội nghị, các báo cáo viên đã cung cấp nhiều thông tin, số liệu mới nhất về tình hình tội phạm trên địa bàn tỉnh và trong cả nước, đồng thời nhấn mạnh những thủ đoạn hoạt động ngày càng tinh vi, khó lường của các loại tội phạm. Đáng chú ý là tình trạng tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng xã hội đang có chiều hướng gia tăng mạnh, lợi dụng sự nhẹ dạ, cả tin của một bộ phận người dân, đặc biệt là giới trẻ để giả danh người thân, bạn bè, cán bộ ngân hàng, công an rồi từ đó chiếm đoạt tiền bạc. Các hình thức lừa đảo phổ biến hiện nay có thể kể đến như nhắn tin mượn tiền qua Facebook, Zalo, giả mạo tin nhắn ngân hàng để chiếm đoạt thông tin cá nhân, mời gọi đầu tư tiền ảo, chứng khoán với lãi suất “trên trời” nhưng thực chất là bẫy tín dụng bất hợp pháp. Ngoài ra, tình trạng giả danh cán bộ cơ quan chức năng cũng được cảnh báo là thủ đoạn cũ nhưng vẫn thường xuyên xuất hiện với nhiều biến tướng, khi các đối tượng gọi điện giả mạo công an, viện kiểm sát, tòa án hù dọa người dân có liên quan đến một vụ án và yêu cầu chuyển tiền vào tài khoản “an toàn”. Đây là thủ đoạn đánh mạnh vào tâm lý hoang mang, lo sợ của người dân, khiến nhiều người mất cảnh giác, dẫn đến hậu quả thiệt hại tài sản lớn.
Một vấn đề khác được nhấn mạnh tại Hội nghị là sự hoành hành của tín dụng đen với hình thức núp bóng cho vay trực tuyến. Các ứng dụng vay tiền nhanh, các website và nhóm kín trên mạng xã hội rao vặt cho vay không cần thế chấp đã trở thành cạm bẫy với nhiều thanh niên, sinh viên, công nhân có thu nhập thấp. Thực chất, sau lớp vỏ “giải ngân nhanh gọn” là những khoản lãi suất cao và đi kèm với nó là các hành vi đe dọa, khủng bố tinh thần khi người vay chậm trả. Đây không chỉ là hành vi vi phạm pháp luật mà còn gây ra nhiều hệ lụy xã hội, ảnh hưởng đến an ninh trật tự ở cơ sở. Song song đó, báo cáo viên cũng chỉ ra sự gia tăng của tội phạm với các đường dây xuyên quốc gia, xuyên tỉnh. Đáng lo ngại hơn, một bộ phận thanh niên do thiếu hiểu biết, bị dụ dỗ hoặc vì hám lợi đã trở thành tay sai cho các đối tượng phạm tội.
Một nội dung đáng chú ý khác được đề cập là sự xuất hiện của các băng nhóm thanh thiếu niên tụ tập gây rối, sử dụng hung khí giải quyết mâu thuẫn hoặc tổ chức đua xe trái phép. Đây là tình trạng đang diễn ra tại nhiều địa phương, gây mất trật tự công cộng, tiềm ẩn nguy cơ xảy ra những vụ việc nghiêm trọng. Các chuyên đề tại Hội nghị cũng đặc biệt nhấn mạnh đến loại tội phạm công nghệ cao – một thách thức mới trong thời kỳ chuyển đổi số. Tội phạm mạng không chỉ dừng lại ở lừa đảo tài chính mà còn lợi dụng không gian mạng để phát tán thông tin xấu độc, kích động bạo lực, kêu gọi tụ tập đông người trái phép, lôi kéo thanh niên tham gia các hành vi vi phạm pháp luật. Đây là loại tội phạm nguy hiểm bởi tính ẩn danh, khó kiểm soát, lại trực tiếp tác động đến giới trẻ vốn là đối tượng thường xuyên sử dụng Internet, mạng xã hội.
Hình: Hội nghị với hình thức tuyên truyền trực quan, sinh động tạo không khí sôi nổi thu hút sự tham gia nhiệt tình của các bạn đoàn viên, thanh niên.
Hội nghị không chỉ dừng lại ở việc cảnh báo về các thủ đoạn phạm tội mà còn nhấn mạnh trách nhiệm của thanh niên trong việc chủ động phòng ngừa, nâng cao tinh thần cảnh giác và tích cực tố giác tội phạm. Thông qua các câu chuyện thực tế, các tình huống được chia sẻ, đoàn viên, thanh niên đã có cơ hội tiếp cận một cách sinh động, dễ hiểu những nguy cơ có thể xảy ra trong đời sống hằng ngày. Đồng thời, họ cũng được trang bị những kỹ năng quan trọng để nhận diện và ứng phó kịp thời, như kỹ năng xử lý khi nhận được cuộc gọi giả danh cơ quan chức năng, cách phòng tránh lừa đảo qua mạng xã hội, kỹ năng từ chối và tránh xa lời mời liên quan tới hành vi phạm tội, phương pháp tự bảo vệ khi đối mặt với tín dụng đen, hay cách khai thác thông tin an toàn, không để lộ lọt dữ liệu cá nhân trên không gian mạng.
Từ những kiến thức và kỹ năng được trang bị, điều quan trọng nhất mà Hội nghị muốn truyền tải là mỗi đoàn viên, thanh niên phải tự ý thức được vai trò và trách nhiệm của mình. Thanh niên vừa là đối tượng mà tội phạm nhắm đến để lôi kéo, lợi dụng, vừa là lực lượng nòng cốt có khả năng tham gia tích cực vào công tác đấu tranh, ngăn chặn. Chỉ khi mỗi người trẻ ý thức được rằng sự an toàn của bản thân, gia đình và cộng đồng gắn liền với trách nhiệm của chính mình, thì mới có thể phát huy đầy đủ tinh thần cảnh giác, kịp thời ngăn chặn những hành vi vi phạm pháp luật ngay từ cơ sở. Không chỉ dừng lại ở trang bị nhận thức, Hội nghị cũng khẳng định vai trò của tổ chức Đoàn – Hội trong việc tạo môi trường, cơ chế để thanh niên tham gia trực tiếp vào công tác giữ gìn an ninh trật tự. Thông qua các mô hình như Câu lạc bộ “Thanh niên phòng, chống tội phạm”, các đội hình thanh niên xung kích phối hợp với lực lượng công an, dân phòng tuần tra giữ gìn an ninh khu phố, hay các diễn đàn trực tuyến “Thanh niên với pháp luật”, tuổi trẻ đã và đang thể hiện được vai trò xung kích, sáng tạo trong công tác đấu tranh phòng ngừa tội phạm. Đặc biệt, mô hình “Khu nhà trọ an toàn” dành cho thanh niên công nhân tại các khu công nghiệp cũng đã góp phần xây dựng môi trường sống lành mạnh, hạn chế nguy cơ bị các đối tượng xấu lợi dụng.
Hội nghị tuyên truyền lần này vì thế không chỉ là một buổi học tập, cập nhật thông tin mà còn là lời nhắc nhở, là cam kết hành động của tuổi trẻ Đồng Nai trong công tác giữ gìn an ninh trật tự. Thông điệp được lan tỏa là mỗi đoàn viên, thanh niên hãy trở thành một tuyên truyền viên tích cực, một công dân gương mẫu, một chiến sĩ xung kích trên mặt trận đấu tranh phòng, chống tội phạm. Đó không chỉ là khẩu hiệu mà còn là kim chỉ nam hành động, khẳng định vị trí, vai trò của thanh niên trong sự nghiệp xây dựng xã hội an toàn, văn minh và phát triển bền vững.
Lê Nguyễn Minh Trí