Cùng với sự vào cuộc, chung tay của cả hệ thống chính trị trong toàn tỉnh, với vai trò xung kích, tình nguyện của tuổi trẻ, trong những năm qua Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Đồng Nai đã bám sát các chương trình, kế hoạch của Tỉnh ủy, UBND tỉnh trong quá trình chỉ đạo, hướng dẫn các cấp bộ Đoàn tham gia xây dựng Nông thôn mới đạt các chỉ tiêu, nghị quyết đề ra. Trong đó, phải kể đến sự chung tay góp sức không nhỏ của lực lượng thanh niên nông thôn Đồng Nai. 

Với tỷ lệ thanh niên nông thôn chiếm khoảng 64,54%/tổng số thanh niên của tỉnh (542.003/839.795 thanh niên) (theo số liệu thống kê kết quả điều tra dân số năm 2009). Số thanh niên nông thôn thực tế ở tại địa phương khoảng 135.000 thanh niên, chiếm khoảng 16%^. . Đây là lực lượng nòng cốt trong các phong trào, hoạt động xã hội, hoạt động tình nguyện, tham gia phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương, đóng góp vai trò to lớn trong việc xây dựng và bảo vệ quê hương đất nước. Nhiều chính sách của Đảng và Nhà nước trong thời gian gần đây đã thu hút được đông đảo thanh niên nông thôn đóng góp công sức của mình vào tham gia phát triển kinh tế - xã hội, vươn lên trong lập thân lập nghiệp, các chương trình xây dựng Nông thôn mới; phát triển nhiều loại hình sản xuất kinh doanh, nhiều loại hình ngành nghề mới được đầu tư đã mở ra nhiều hướng đi mới cho thanh niên nông thôn trong việc phát triển kinh tế, làm giàu chính đáng tại địa phương.

Một tiết mục tham gia tại Hội thi "Nông thôn mới - Trách nhiệm, hiệu quả và sáng tạo" huyện Định Quán năm 2016

Với vai trò xung kích đi đầu trong các hoạt động, dám nghĩ, dám làm và dám chịu trách nhiệm. Nhiều năm qua, Đoàn thanh niên các cấp đã có nhiều phong trào hoạt động sôi nổi, thiết thực và hiệu quả. Đặc biệt, nhiều phong trào xung kích đã hướng về nông thôn khơi dậy tinh thần xung kích, vượt khó của thanh niên nông thôn góp phần chung tay xây dựng nông thôn mới. Trong đó, tập trung vào 6 nội dung trọng tâm:

Một là, thực hiện công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cán bộ Đoàn, Đoàn viên, thanh niên và nhân dân tích cực tham gia xây dựng nông thôn mới với trên 30 lớp tập huấn về công tác xây dựng Nông thôn mới được tổ chức cho 4.450 đoàn viên thanh niên tham gia, hàng trăm đợt tuyên truyền về các nội dung, chỉ tiêu Đoàn tham gia xây dựng Nông thôn mới cho hơn 50.000 lượt đoàn viên thanh niên. Đặc biệt, nhiều mô hình mới xuất hiện và có ý nghĩa sâu sắc nâng cao nhận thức của cán bộ đoàn viên, đảng viên, đoàn viên thanh niên và nhân dân địa phương như phối hợp với Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng Nông thôn mới tỉnh, UBND các huyện tổ chức Hội thi Tìm hiểu về xây dựng nông thôn mới và các giải pháp xây dựng nông thôn mới hiệu quả tại 07 đơn vị trên địa bàn tỉnh.

Hai là, tập trung các hoạt động hỗ trợ thanh niên tích cực tham gia phát triển kinh tế nông thôn với nhiều hình thức khác nhau, trong đó thực hiện có hiệu quả việc phối hợp với các Sở, Ban, Ngành, đoàn thể hỗ trợ nguồn lực cho thanh niên nông thôn như: Phối hợp với Trung tâm khuyến nông tỉnh, Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh, các trung tâm khuyến nông, Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh và Liên minh hợp tác xã tỉnh tổ chức các lớp tập huấn triển khai các mô hình kinh tế tập thể, mô hình sản xuất kinh doanh và hướng dẫn áp dụng các biện pháp kỹ thuật trong trồng trọt, chăn nuôi; tổ chức các Diễn đàn “Khởi sự doanh nghiệp”; tổ chức tư vấn học nghề, giới thiệu việc làm.... Thành lập, Câu lạc bộ Thanh niên sản xuất kinh doanh giỏi các cấp, hợp tác xã thanh niên, tổ hợp tác,... Đặc biệt, đã khai thác và sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn hỗ trợ cho thanh niên: nguồn vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh, Nguồn vốn 120, Quỹ Đồng hành với Thanh niên tỉnh Đồng nai, Quỹ Doanh nhân với an ninh trật tự... đã huy động các nguồn lực xã hội trên 19 tỷ đồng giúp đoàn viên thanh niên phát triển kinh tế.

Ba là, đẩy mạnh các hoạt động tham gia xây dựng cảnh quan hạ tầng và bảo vệ môi trường nông thôn:  với những hoạt động thu hút thanh niên nông thôn: “Giờ Trái đất”, tổ chức trồng cây xanh phân tán nhân kỷ niệm sinh nhật Bác, Lễ phát động “Làm cho Thế giới sạch hơn”, các hội thi vẽ tranh“tham gia bảo vệ môi trường góp phần xây dựng Nông thôn mới”; củng cố và duy trì các đội hình thanh niên tình nguyện tham gia công tác bảo vệ môi trường, bảo vệ dòng sông quê hương.. Tổ chức phát quang, làm đường giao thông nông thôn... Các hoạt động đã thu hút trên 252.360 lượt đoàn viên, thanh niên tham gia với tổng trị giá hơn 10,5 tỷ đồng.

Bốn là, phát huy vai trò Đoàn viên thanh niên xung kích, tình nguyện tham gia xây dựng đời sống văn hoá ở nông thôn; tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng: thành lập các đội tuyên truyền ca khúc cách mạng các cấp, tạo điều kiện cho thanh niên nông thôn tham gia học tập kiến thức tin học tại các điểm truy cập internet miễn phí; khám bệnh, phát thuốc miễn phí, nhất là thực hiện các công trình, phần việc thanh niên tham gia xây dựng Nông thôn mới trong đoàn viên thanh niên.

Năm là, xung kích bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội. Các cấp bộ đoàn đã tích cực tổ chức các hoạt động giáo dục truyền thống, đạo đức cách mạng, ý thức chấp hành pháp luật trong đoàn viên thanh niên nhân kỷ niệm các ngày lễ lớn; Phối hợp với Quân sự tỉnh, Hội Cựu Chiến binh tỉnh tuyên truyền về Luật Sỹ quan quân đội, Luật Nghĩa vụ quân sự cho đoàn viên thanh niên. Toàn tỉnh hiện nay có 373 đội thanh niên xung kích bảo vệ an ninh trật tự, thực hiện mô hình ”Tuyến đường thanh niên tự quản” ,...

Sáu là,  tham gia công tác xây dựng Đoàn, tham gia xây dựng Đảng, chính quyền nhân dân: các cấp bộ đoàn còn tổ chức nhiều buổi tuyên truyền pháp luật về phòng chống tệ nạn xã hội, các lớp tập huấn kỹ năng nghiệp vụ cán bộ Đoàn nhằm chuẩn hóa đội ngũ góp phần xây dựng chính quyền ở nông thôn, động viên thanh niên khám tuyển nghĩa vụ quân sự... Thông qua các hoạt động trên đã có tác động tích cực đến nhận thức của đoàn viên thanh niên và nhân dân về chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới. 

Tuy nhiên, bên cạnh mặt tích cực thì hoạt động Đoàn trên địa bàn nông thôn còn bộc lộ những hạn chế nhất định. Đội ngũ cán bộ đoàn còn yếu về kỹ năng, nghiệp vụ, một số cơ sở đoàn còn chưa xác định được các nội dung tham gia xây dựng Nông thôn mới, các hoạt động chỉ dừng lại ở công tác tuyên truyền, vận động nên chất lượng hoạt động chưa cao. Một số đơn vị chưa gắn kết được với các cấp, các ngành và các đoàn thể chính trị khác trong việc triển khai các chương trình, hoạt động mang tính bền vững và có chiều sâu. Bên cạnh đó, công tác nắm bắt, quản lý đoàn viên, thanh niên đi làm ăn xa vẫn còn nhiều bất cập. Công tác tập hợp, vận động, đoàn kết thanh niên còn thiếu sáng tạo, thiết thực; vấn đề giải quyết việc làm ở nông thôn chưa đáp ứng được nhu cầu của thanh niên; tình trạng thanh niên vi phạm pháp luật và các tệ nạn xã hội vẫn còn cao... Chính những hạn chế trên đã ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình phát huy vai trò xung kích, tình nguyện của thanh niên trong xây dựng Nông thôn mới.

Để thực hiện có hiệu quả Đề án Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Đồng Nai tham gia xây dựng Nông thôn mới giai đoạn 2015 – 2020 và khẳng định vai trò của thanh niên tỉnh nhà, phát huy vai trò xung kích của thanh niên nông thôn trong tham gia xây dựng Nông thôn mới, các tổ chức đoàn cần hướng thanh niên vào các hoạt động sau:

Một là, tăng cường hơn nữa việc nâng cao nhận thức của đoàn viên, thanh thiếu nhi trong việc xây dựng Nông thôn mới, phát huy vai trò xung kích của thanh thiếu nhi trong việc tuyên truyền và tham gia thực hiện các tiêu chí xây dựng Nông thôn mới, Nông thôn mới nâng cao.

Hai là, gắn với điều kiện thực tiễn của địa phương, các cơ sở đoàn cần chủ động, tranh thủ các nguồn lực hỗ trợ cho thanh niên nhất là phối hợp với các ngành trong việc tổ chức các lớp học, khoá bồi dưỡng ngắn ngày nhằm trang bị kiến thức cho thanh niên nông thôn; phối hợp tổ chức tư vấn, giới thiệu việc làm, kỹ năng tiếp thu tiến bộ kỹ thuật, kiến thức quản lý kinh tế. Đặc biệt, các tổ chức đoàn cần có biện pháp động viên thanh niên nông thôn chủ động nâng cao trình độ học vấn, kiến thức về tin học, ngoại ngữ, tay nghề... để thích ứng với quá trình hội nhập và khai thác có hiệu quả những tiềm năng lợi thế của địa phương góp phần thực hiện thành công chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới.

Ba là, tổ chức Đoàn thanh niên, Hội liên hiệp thanh niên chăm lo, giải quyết nhu cầu chính đáng của thanh niên như tổ chức các hoạt động hỗ trợ về vay vốn, tìm kiếm thị trường, phát triển ngành nghề mới, các mô hình phát triển kinh tế bền vững… tại cộng đồng, nâng cao thu nhập, làm giàu chính đáng cho thanh niên ngay tại địa phương mình. 

Bốn là, các tổ chức cơ sở đoàn và mỗi đoàn viên thanh niên cần thực hiện tốt cuộc vận động “xây dựng đời sống văn hoá khu dân cư”; đấu tranh, phòng chống tội phạm, tệ nạn xã hội trong thanh niên. Tiếp tục đổi mới nội dung, hình thức, phương thức hoạt động của tổ chức Đoàn, Hội theo hướng thiết thực, hiệu quả, vì thanh niên; triển khai có hiệu quả các phong trào hành động cách mạng, phong trào thanh niên tình nguyện, phát động các phong trào thi đua yêu nước để đoàn kết tập hợp thanh niên, phát huy tinh thần, xung kích sáng tạo, “Mỗi thanh niên – một hành động thiết thực”, đảm nhận việc mới, việc khó, gương mẫu cùng nhân dân xây dựng nông thôn mới phát triển toàn diện, bền vững. 

Với những kết quả thu được, cùng với sự quan tâm chỉ đạo sát sao của cấp ủy, chính quyền và các đoàn thể nhân dân, sự năng động và quyết tâm cao của các tổ chức cơ sở đoàn và đoàn viên thanh niên trong toàn tỉnh, chúng ta tin tưởng rằng cuộc trong thời gian tới tuổi trẻ tỉnh nhà nói chung và thanh niên nông thôn Đồng Nai nói riêng sẽ là một trong những “cánh tay đắc lực” cùng với hệ thống chính trị trong toàn tỉnh đưa tỉnh Đồng Nai trở thành tỉnh Nông thôn mới vào năm 2020. 

Phạm Huyền – Phó Trưởng Ban TNNT – ANQP Tỉnh đoàn​