Trong lịch sử hình thành và phát triển của Đảng bộ Đồng Nai,
Chi bộ Bình Phước - Tân Triều (nay thuộc xã Tân Bình, huyện Vĩnh Cửu) giữ vai
trò lịch sử rất quan trọng. Đó không chỉ là tổ chức Đảng Cộng sản hình thành
đầu tiên ở Biên Hòa, mà còn là nơi huấn luyện, đào tạo nhiều cán bộ đảng viên
lãnh đạo cho tỉnh; đồng thời là hạt nhân để xây dựng Tỉnh ủy lâm thời tỉnh Biên
Hòa tháng 2 - 1937. Chi bộ Bình Phước - Tân Triều là một dấu son trong lịch sử
Đảng bộ tỉnh Đồng Nai.
Cơ quan Tỉnh đoàn Đồng Nai chụp ảnh kỷ niệm tại Khu di tích nơi thành lập
Chi bộ Đảng Bình Phước - Tân Triều
Ở Biên Hòa, phong trào cách mạng bắt đầu gượng dậy từ sau
năm 1934 qua công tác tuyên truyền cộng sản và phát triển đảng viên của đồng
chí Lưu Văn Viết từ Sài Gòn về và đồng chí Hoàng Minh Châu được Xứ ủy cử về
Biên Hòa công tác.
Đến tháng 2-1935, trên cơ sở những đảng viên được đồng chí
Lưu Văn Viết kết nạp, Chi bộ Cộng sản Bình Phước - Tân Triều đã được thành lập.
Chi bộ do đồng chí Hoàng Minh Châu làm Bí thư cùng các đảng viên Lưu Văn Viết,
Lưu Văn Văn, Huỳnh Xuân Phan, Quách Sanh, Quách Tỷ. Sự ra đời của Chi bộ Cộng
sản đầu tiên của tỉnh Biên Hòa thể hiện lòng yêu nước, ý chí đấu tranh kiên
cường của nhân dân địa phương, của những người yêu nước hai làng Bình Phước -
Tân Triều trong muôn vàn khó khăn đã đùm bọc, bảo vệ cán bộ của Đảng; những đảng
viên đầu tiên trong Chi bộ Bình Phước - Tân Triều khi thành lập.
Ngay khi thành lập, Chi bộ đã trở thành ngọn cờ hiệu triệu,
là đội tiên phong lãnh đạo phát triển cơ sở yêu nước và lãnh đạo phong trào Mặt
trận Dân chủ Đông Dương trong tỉnh Biên Hòa. Chi bộ đã thành lập Liên đoàn Học
sinh Biên Hòa, tập hợp học sinh bằng nhiều hình thức phong phú (như: cắm trại,
du lịch dã ngoại…) để tuyên truyền giác ngộ cộng sản. Nhiều học sinh, thanh
niên đã được chi bộ kết nạp Đảng sau này trở thành những cán bộ lãnh đạo của
tỉnh, huyện như: Phạm Văn Thuận, Huỳnh Dân Sanh...
Chi bộ Bình Phước - Tân Triều là nòng cốt để xây dựng Ủy ban
Hành động của tỉnh Biên Hòa năm 1936 trong phong trào Đông Dương Đại hội
(1936-1939), tập hợp rộng rãi nhân dân vào các tổ chức quần chúng dưới hình
thức các hội đoàn, hội ái hữu, nghề nghiệp…; xây dựng được Thư viện Bình Dân ở
Bình Ý, quận Châu Thành (nay là huyện Vĩnh Cửu), đưa sách báo yêu nước, tiến bộ
về địa phương góp phần nâng cao nhận thức chính trị, lòng yêu nước của nhân dân;
đồng thời tổ chức được nhiều cuộc mít tinh, đấu tranh của nhân dân chống áp
bức, đòi dân sinh dân chủ trong toàn tỉnh Biên Hòa, phối hợp chặt chẽ với phong
trào quần chúng ở Sài Gòn lúc bấy giờ.
Từ những đảng viên cộng sản Chi bộ Bình Phước - Tân Triều, nhiều
thanh niên yêu nước, giác ngộ người địa phương đã đứng vào hàng ngũ của Đảng.
Từ chi bộ này đã phát triển thêm nhiều chi bộ Đảng ở Tân Uyên, Xuân Lộc, Long
Thành…
Sự ra đời của Chi bộ Cộng sản Bình Phước - Tân Triều và sau
đó nhiều chi bộ cộng sản được xây dựng ở các huyện đã khẳng định vai trò lãnh
đạo, tổ chức của Đảng ở địa phương. Nhưng đồng thời, sự phát triển của phong
trào cách mạng trong toàn tỉnh Biên Hòa đặt ra vấn đề lãnh đạo tập trung của
một tổ chức Đảng thống nhất trong toàn tỉnh là rất cấp thiết.
Để tạo điều kiện lãnh đạo và phát triển phong trào cách mạng
ở địa phương, Xứ ủy Nam kỳ đã cử đồng chí Trương Văn Bang, nguyên Bí thư Xứ ủy
năm 1933 về tập hợp các đảng viên ở địa phương để xây dựng, tổ chức Đảng bộ
tỉnh Biên Hòa. Tháng 2-1937, trên cơ sở Chi bộ Cộng sản Bình Phước - Tân Triều
làm nòng cốt, đồng chí Trương Văn Bang đã triệu tập hội nghị thành lập Tỉnh ủy
lâm thời tỉnh Biên Hòa cũng chính tại địa điểm đã thành lập Chi bộ Bình Phước
- Tân Triều năm 1935.
Nguồn: Báo Đồng Nai