Tháng giêng năm 1947, trong những ngày đầu Toàn quốc kháng chiến, Bác đã gửi bức thư đầu tiên cho ngành Quân y, trong đó có đoạn: “…Các thầy thuốc làm việc khám bệnh, cứu người đều hết lòng chăm sóc thương binh một cách chu đáo… Thế là các bạn đã trực tiếp tham gia kháng chiến cứu quốc”. Trong thư gửi Hội nghị Quân y (tháng 03/1948), Bác Hồ nhấn mạnh: “Người thầy thuốc chẳng những có nhiệm vụ cứu chữa bệnh tật mà còn phải nâng đỡ tinh thần những người ốm yếu…”. Người ta có câu: “Lương y kiêm từ mẫu”, nghĩa là “Người thầy thuốc giỏi đồng thời phải là như người mẹ hiền”.

Có thể nói rằng, lòng nhân ái, tình yêu thương của Bác với cán bộ, nhân viên Quân y là vô cùng to lớn và sâu sắc. Bác dành nhiều tình cảm, sự quan tâm đến cả đời sống vật chất tinh thần, được thể hiện thông qua những lời dạy bảo, chỉ bảo ân cần, động viên khen ngợi mỗi khi cán bộ, nhân viên Quân y đạt được nhiều thành tích, chiến công to lớn trong chiến đấu và phục vụ chiến đấu làm nhiệm vụ cứu chữa thương bệnh binh cho quân đội ta.

Bác Hồ và các y bác sĩ năm 1954 - Ảnh Tư liệu.

Nhiều kỷ vật vô giá được các nước tặng cho Bác cũng được Người tặng lại cho chiến sỹ quân y để thêm dụng cụ chăm lo sức khỏe cho bộ đội. Chính lòng nhân ái, tình thương yêu bao la của Bác Hồ là nguồn cổ vũ tạo ra những động lực tinh thần to lớn thôi thúc các chiến sỹ quân y rèn luyện phấn đấu để tăng thêm nghị lực hoàn thành tốt nhiệm vụ, bảo đảm quân y cho quân đội ta chiến đấu và chiến thắng mọi kẻ thù xâm lược.

Trong những ngày nóng bỏng của chiến tranh trên cả hai miền đất nước, ngày 31/7/1967, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi thư cho cán bộ, nhân viên quân y. Thư của Người đã ghi nhận những cố gắng và chỉ cho toàn ngành phương hướng nỗ lực để xây dựng và phát triển hơn nữa trong điều kiện có chiến tranh. Người viết:

 “… Trong sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước, ngành Quân y ta đã có nhiều cố gắng và đã lập được thành tích trong việc cứu chữa thương binh, bệnh binh cũng như trong việc giữ gìn sức khỏe bộ đội. Quân y đã cùng với ngành y tế nhân dân chế được nhiều thuốc hay, tìm được nhiều cách chữa giỏi, góp phần tổ chức, hướng dẫn cho bộ đội cách ăn ở tốt và đã đào tạo, bồi dưỡng được nhiều cán bộ, nhân viên tốt. Nhiều cán bộ, nhân viên quân y đã nêu cao tinh thần dũng cảm, tận tụy, cứu chữa đồng đội. Nhiều đơn vị quân y đã có thành tích xuất sắc. Cán bộ, nhân viên quân y còn tham gia cứu chữa, chăm sóc sức khỏe của nhân dân ở các nơi đóng quân. Bác rất vui lòng thay mặt Trung ương Đảng và Chính phủ khen ngợi các đồng chí…”

Bức thư Bác Hồ gửi cán bộ, nhân viên quân y, ngày 31/7/1967 - Ảnh Bảo tàng Hậu cần.

Những lời Bác dạy đã xác định đầy đủ nhất, sâu sắc nhất và chuẩn xác nhất về y đức, cụ thể y đức bằng văn hóa trong khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Đối với các thầy thuốc làm việc trong ngành y tế, Bác luôn dành cho họ sự tin tưởng, quan tâm, ân cần, chỉ bảo, sử dụng đúng khả năng và động viên kịp thời. Xuất phát từ tình cảm chân thành, sâu sắc với cán bộ, nhân viên Quân y, Bác Hồ đã chỉ ra những nội dung ngắn gọn song lại có ý nghĩa định hướng hành động cho mọi người. Bác căn dặn:

“…Bác nhắc nhở các cô, các chú phải đoàn kết chặt chẽ, nêu cao tinh thần tập thể, thi đua học tập và công tác để tiến bộ không ngừng về chính trị, tư tưởng, về chuyên môn kỹ thuật. Luôn luôn ghi nhớ rằng, người thầy thuốc giỏi, đồng thời phải là như người mẹ hiền, hết lòng, hết sức cứu chữa và phục vụ thương binh, bệnh binh, tích cực nâng cao sức khỏe bộ đội, góp phần cùng toàn quân, toàn dân đẩy mạnh sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước đến thắng lợi hoàn toàn…”.

Nội dung của bức thư đã thể hiện rõ tư tưởng của Người đối với việc xây dựng ngành Quân y cách mạng, đặc biệt là tư tưởng về xây dựng y đức cho đội ngũ cán bộ, nhân viên y tế. Với những lời lẽ rất dễ hiểu, ngắn gọn, súc tích, mang đậm tính nhân văn, dễ đi vào lòng người, Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu ngành y tế quân đội phải rèn luyện và tự hoàn thiện mình để xứng đáng “Người thầy thuốc giỏi đồng thời phải là như người mẹ hiền”, “Lương y kiêm từ mẫu”. Người cho rằng, đạo đức của người làm công tác y tế là phải biết “thương yêu người bệnh”.

Bác tin cậy và giao phó trách nhiệm cho nhân viên y tế: “Người bệnh phó thác tính mệnh của họ nơi các cô, các chú. Chính phủ phó thác cho các cô, các chú việc chữa bệnh tật và giữ sức khỏe cho đồng bào. Đó là một nhiệm vụ rất vẻ vang, vì vậy, cán bộ phải thương yêu săn sóc người bệnh như anh em ruột thịt của mình, coi họ đau đớn cũng như mình đau đớn”, “phải giàu lòng bác ái, hy sinh”, “Thầy thuốc phải như mẹ hiền”, phải hết lòng cứu chữa, phục vụ thương binh, bệnh binh và người bệnh, có tấm lòng nhân ái thương người, luôn đặt lợi ích của bệnh nhân lên trên hết.

Toàn văn bức thư - Ảnh Bảo tàng Hậu cần.

Cán bộ, nhân viên y tế phải quan tâm tới người bệnh cả về sức khỏe thể chất và sức khỏe tinh thần. Người chỉ rõ: “…Chẳng những có nhiệm vụ cứu chữa người bệnh mà còn phải nâng đỡ tinh thần của những người ốm yếu”, phải tôn trọng nhân cách và quyền được hưởng chăm sóc y tế của người bệnh, không coi chữa bệnh như là sự ban ơn, thương hại hoặc chữa bệnh để vụ lợi, không được coi người bệnh là một thứ hàng hóa của kinh tế thị trường. Phải quan tâm săn sóc người bệnh, phải đối xử bình đẳng với người bệnh trên cơ sở bệnh tật nặng, nhẹ chứ không phải là vì giàu, nghèo, quyền thế…”. Bác còn yêu cầu cán bộ, nhân viên y tế: “Trước hết là phải thật thà, đoàn kết. Đoàn kết giữa cán bộ cũ và cán bộ mới, đoàn kết giữa tất cả những người trong ngành y tế, từ Bộ trưởng, Thứ trưởng đến các bác sỹ, dược sỹ cho đến các anh chị giúp việc…”.

Xứng đáng với tình cảm lớn lao của Bác Hồ kính yêu, cán bộ và nhân viên ngành quân y đã quán triệt sâu sắc quan điểm, tư tưởng, đạo đức của Người, quyết tâm vượt khó khăn, gian khổ, hy sinh để hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao; thực hiện tốt lời Bác Hồ dạy, không phụ công lao trời biển, lòng nhân ái, tình thương yêu của Bác Hồ dành cho. Đón thư của Người, toàn ngành đã hưởng ứng phong trào thi đua sâu rộng “Học tập và làm theo thư Bác Hồ gửi ngành quân y”. Ngày 31/7/1967 hàng năm được toàn ngành quân y ghi nhớ. Một số đơn vị quân y các Quân khu, Quân Binh chủng đã mở những đợt thi đua ngắn ngày, mở hội nghị học tập thư Bác Hồ, phấn đấu xứng đáng với sự quan tâm chăm sóc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, của Quân đội và nhân dân Việt Nam./.

Ban Tuyên giáo Tỉnh đoàn​