Hưởng ứng phong trào "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích
cực", Liên Đội trường Tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm - huyện Xuân Lộc đã tổ
chức cho học sinh chơi các trò chơi dân gian. Nhà trường cũng coi đây như là
một hoạt động tập thể vui tươi, lành mạnh, bổ ích.
Trong thời đại công nghệ thông tin bùng nổ như hiện nay, học sinh hầu
hết bị lôi cuốn với những trò chơi điện tử, gia đình học sinh thì quá bận bịu
với những công việc khác nên thiếu quan tâm hướng dẫn các em chơi, còn học sinh
thì lại bù đầu vào việc học nên ít có thời gian để chơi. Vì vậy chúng ta rất
hiếm khi bắt gặp hình ảnh các em tụm năm, tụm bảy rồng rắn lên mây, bịt mắt bắt
dê vào những đêm trăng sáng, những giờ ra chơi… Chính vì vậy các trò chơi dân
gian dường như đã bị lãng quên, có những em không biết gì về các trò chơi dân
gian, các bài hát, bài đồng dao, các câu thành ngữ như: “một đập ăn quan” (Trò
chơi Ô ăn quan). Bài đồng dao trò chơi “Mèo đuổi chuột”, trò chơi “Rồng rắn lên
mây”, “Thả đỉa ba ba”, “Bịt mắt bắt dê”... không được nhắc đến. Trước thực
trạng những trò chơi dân gian hồn nhiên hấp dẫn ngày nay đang bị mai một, Liên
Đội trường Tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm - huyện Xuân Lộc đã xây dựng kế hoạch và
tổ chức cho học sinh chơi các trò chơi dân gian. Theo kế hoạch chi tiết cho cả
năm học, mỗi ngày trong tuần sẽ có ít nhất 3 trò chơi khác nhau và vào ngày thứ
7 cuối mỗi tháng số trò chơi sẽ tăng lên 5 (bắt đầu làm điểm từ năm học 2014 -
2015), tất cả các em học sinh, Đội viên ở các Chi đội đều được tham gia. BCH
Chi đoàn trường cử đoàn viên hướng dẫn các lớp cùng tham gia, BCH liên đội phụ
trách triển khai kế hoạch và kế hoạch này được phổ biến đến tất cả giáo viên
chủ nhiệm nhằm tạo sự thống nhất, đồng thuận trong việc nhắc nhở đội viên tham
gia theo đúng quy chế hoạt động, có phân công lịch trực của các đội cho phù hợp
để giáo viên có thể trực tiếp tham gia và đôn đốc thực hiện.
Hình 4: Các em Đội viên đang tham gia trò chơi Nhảy sạp.
Những tín hiệu tích cực
Xét về góc độ giáo dục, trò chơi dân gian có thể chia thành bốn nhóm:
Loại trò chơi vận động như tập tầm vông, dung dăng dung dẻ, lò cò, bịt mắt bắt
dê, nhảy sạp… giúp tăng cường sức khỏe, thể chất cho học sinh; loại trò chơi
học tập, điển hình là chơi cờ lá, cờ lật, chơi ô ăn quan giúp phát triển trí
tuệ của trẻ em, dạy cho trẻ biết quan sát, tính toán; loại trò chơi sáng tạo là
những trò chơi mà học sinh có thể tự làm nên những đồ vật bằng vật liệu trong
thiên nhiên như làm chong chóng bằng lá dừa, nặn con trâu bằng đất sét, xếp lá
dừa thành con châu chấu… Những trò chơi này giúp trẻ khéo tay, phát huy sáng
kiến, năng khiếu thẩm mỹ cần thiết cho hiện tại và cả tương lai sau này. Cuối
cùng, loại trò chơi mô phỏng là những trò chơi mà trẻ bắt chước cách sinh hoạt
của người lớn như làm nhà, nấu ăn, mua bán… Trong khi chơi, trẻ thi nhau xem ai
làm đúng, làm đẹp, làm nhanh hơn và thật sự hóa thân, nhập vai.
Trò chơi dân gian có một đặc điểm rất quan trọng là diễn ra ngoài trời,
gắn với môi trường tự nhiên, đưa các em hòa đồng với thiên nhiên, hòa đồng với
mối quan hệ tác động qua lại giữa các thành tố trong môi trường, giúp các em
hiểu biết thiên nhiên sâu sắc, từ đó càng yêu quý thiên nhiên hơn. Ngoài việc
tạo sân chơi bổ ích, vui vẻ qua trò chơi, trò chơi dân gian còn giúp các em rèn
luyện kỹ năng trong cuộc sống. Khi các em chơi phải biết nhường nhịn nhau,
không quá ăn thua để đánh mất tình bạn.
Cô Phạm Thị Kim Thoa - Tổng Phụ trách Đội chia sẻ: Ngay khi bắt đầu đưa
mô hình sinh hoạt trò chơi dân gian trong các giờ ra chơi và các buổi sinh hoạt
tập thể đã nhận được sự hưởng ứng tích cực từ phía học sinh và phụ huynh. Các
em đã thể hiện tâm trạng vui thích trước sự hấp dẫn, mới lạ của hoạt động này;
tạo cho các em không khí vui vẻ, thoải mái mỗi giờ ra chơi và chuẩn bị tâm thế
thật tốt để bắt đầu những giờ học tiếp theo.
Những phút vui chơi thoải mái, lành mạnh sẽ giúp các em thêm hào hứng để
học tập và sống hồn nhiên hơn. Hơn nữa, việc vui chơi lành mạnh còn tạo ra
nhiều đức tính tốt đẹp, hạn chế những tật xấu, đồng thời rèn luyện thể chất và
tâm hồn các em theo chiều hướng tốt hơn đó chính là hiệu quả tích cực mà trò
chơi dân gian mang lại của Liên đội Trường Tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm - huyện
Xuân Lộc.
Trịnh Tình