Hơn 70 năm trước đây, dưới sự lãnh đạo đúng đắn và sáng tạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, nhân dân cả nước đã nhất tề đứng lên làm Cách mạng tháng Tám thành công, giành chính quyền trong cả nước.

 

Đánh giá ý nghĩa thắng lợi này, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết: “Chẳng những giai cấp lao động và nhân dân Việt Nam ta có thể tự hào, mà giai cấp lao động và những dân tộc bị áp bức nơi khác cũng có thể tự hào rằng: lần này là lần đầu tiên trong lịch sử cách mạng của các dân tộc thuộc địa và nửa thuộc địa, một Đảng mới 15 tuổi đã lãnh đạo cách mạng thành công, đã nắm chính quyền toàn quốc"1.

Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945 là một trong những mốc son chói lọi nhất của lịch sử dân tộc Việt Nam, là kết quả của sự lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng ta, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại; kết quả của sức mạnh đại đoàn kết toàn dân đã đập tan xiềng xích nô lệ của thực dân, đế quốc, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa – Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam châu Á. Nhân dân Việt Nam từ thân phận nô lệ trở thành người dân một nước độc lập.

Hiện nay, có một số luận điệu xuyên tạc cho rằng: Cách mạng Tháng Tám thành công là một “sự ăn may”, với lập luận:phát xít Nhật đã bị quân Đồng minh đánh tan, chịu thất bại thảm hại và đã phải tuyên bố đầu hàng vô điều kiện. Như vậy, ở Việt Nam xuất hiện “khoảng trống quyền lực”. Vì vậy, Đảng đã kêu gọi nhân dân đứng lên giành chính quyền… Từ cách nhìn đó, họ cho rằng “Cách mạng Tháng Tám là một sự ăn may”...

Vậy đâu là sự thật? Đây là vấn đề cần phải được làm sáng tỏ bằng sự phân tích khoa học với những sự kiện lịch sử cần được trân trọng.

Trước hết cần hiểu rằng: Cách mạng Tháng Tám nổ ra và giành thắng lợi, ngoài yếu tố khách quan (thời cơ) có vai trò quan trọng, nhưng không phải là nhân tố quyết định. Thực tế lịch sử cho thấy, thời cơ này đến với Việt Nam và các nước trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương là như nhau nhưng chỉ có Cách mạng tháng Tám ở Việt Nam nổ ra và giành thắng lợi, mặc dù một số nước khác có điều kiện thuận lợi hơn nước ta rất nhiều…

Hai là, có thời cơ thuận lợi đến, nhưng người lãnh đạo chưa có đủ bản lĩnh, trình độ trí tuệ và sự chuẩn bị lực lượng cách mạng một cách đầy đủ thì cũng không thể nắm bắt thời cơ để đưa cách cách mạng đến thành công. Vì vậy, thực tiễn cho thấy, thời cơ là yếu tố quan trọng nhưng không phải là nhân tố quyêt định thắng của cách mạng. mà nhân tố quyết định ở đây chính là sự lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo của Đảng, Bác Hồ trong suốt cả quá trình chuẩn bị xây dựng lực lượng cũng như sự chỉ đạo kiên quyết,kịp thời nắm chắc thời cơ trong cuộc tổng khởi nghĩa - Cách mạng tháng Tám.

Thật vậy, ngay khi vừa mới ra đời, với đường lối cách mạng cứu nước đúng đắn, Đảng ta đã quy tụ, đoàn kết quanh mình tất cả các giai cấp, các tầng lớp nhân dân yêu nước, xây dựng nên lực lượng cách mạng to lớn và rộng khắp trong cả nước, đấu tranh chống thực dân Pháp xâm lược và bọn phong kiến tay sai vì sự nghiệp giải phóng dân tộc.

Trong 15 năm lãnh đạo cách mạng (1930-1945), Đảng ta đã tích cực chuẩn bị, xây dựng lực lượng, đẩy mạnh công tác tuyên truyền vận động giác ngộ cách mạng trong nhân dân. Trải qua các cuộc đấu tranh gian khổ hy sinh với ba cao trào cách mạng lớn (1930-1931, 1936-1939, 1939-1945), được coi như 3 cuộc tổng diễn tập của cách mạng Việt Nam, Đảng ta đã xây dựng được một lực lương cách mạng đông đảo rộng khắp trong cả nước.

Cùng với quá trình xây dựng lực lượng về mọi mặt, Đảng ta tiếp tục phát triển và hoàn thiện đường lối cứu nước, giải phóng dân tộc phù hợp với sự chuyển hướng mau lẹ của tình hình thể hiện qua 3 Hội nghị Trung ương 6,7 và đặc biệt là Hội nghị Trung ương 8, xác định:  Trong lúc này, nếu không giải quyết được vấn đề dân tộc giải phóng, không đòi được độc lập, tự do cho toàn thể dân tộc, thì chẳng những toàn thể quốc gia, dân tộc còn chịu mãi kiếp ngựa trâu, mà quyền lợi của bộ phận, giai cấp đến vạn năm cũng không đòi lại được...

Trong thư Kính cáo đồng bào, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc nhấn mạnh: "Nay cơ hội giải phóng đã đến rồi... muốn đánh Pháp Nhật ta chỉ cần một điều: Toàn dân đoàn kết. Trong lúc quyền lợi giải phóng dân tộc cao hơn hết thảy, chúng ta phải đoàn kết lại đánh đổ bọn đế quốc và bọn Việt gian đặng cứu giống nòi ra khỏi nước sôi, lửa bỏng"…Cuối thư, Người kêu gọi: “... Hỡi các chiến sĩ cách mạng! Giờ giải phóng đã đến. Hãy phất cao cờ độc lập, lãnh đạo toàn dân đánh tan thù chung…”

Thực hiện nghị quyết của Đảng, Mặt trận Việt Minh được thành lập năm 1941. Việc ra đời của Mặt trận Việt Minh đã đáp ứng được nguyện vọng và lợi ích chính đáng của các tầng lớp nhân dân, vì lợi ích chung tối cao là độc lập dân tộc, đáp ứng yêu cầu của thực tế. Như vậy, Đảng đã thực sự trở thành trung tâm của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, bồi dưỡng và phát huy cao độ chủ nghĩa yêu nước - sức mạnh tinh thần to lớn của lực lượng chính trị trong việc chuẩn bị và thực hiện Tổng khởi nghĩa.

Ðể đáp ứng với tình hình đang chuyển biến hết sức mau lẹ, tháng 2-1943, Hội nghị Ban Thường vụ Trung ương đã quyết định thi hành một loạt biện pháp nhằm mở rộng nhanh chóng phong trào cứu quốc, phát triển lực lượng chính trị và lực lượng vũ trang của quần chúng, củng cố các căn cứ địa, tiến lên thành lập các chiến khu, chuẩn bị cho một cuộc tổng khởi nghĩa toàn quốc để giành chính quyền. Đúng như dự đoán cuả Đảng, ngày 9-3-1945, Nhật làm cuộc đảo chính lật đổ Pháp. Ngay trong đêm 9-3, Hội nghị mở rộng của Ban thường vụ Trung ương Đảng đã họp và đưa ra chủ trương phát động một cao trào kháng Nhật, cứu nước mạnh mẽ làm tiền đề cho cuộc tổng khởi nghĩa. Từ đó đưa ra  Chỉ thị "Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta"; trong đó, nhận định: Những cơ hội tốt đang giúp cho những điều kiện khởi nghĩa mau chín muồi. Chỉ thị đã nêu lên một loạt công việc cần kíp phải làm để tiến tới một cuộc tổng khởi nghĩa….

Lúc này, Bác Hồ của chúng ta luôn theo dõi sát tình hình và khẳng định: “đây là một thời cơ quý và hiếm nếu bỏ qua thì không bao giờ có nữa”, vậy nên: “Dù có phải thiêu cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải giành cho được độc lập dân tộc”. Thực hiện chủ trương đó, mọi công việc chuẩn bị diễn ra rất khẩn trương. Từ ngày 13- 15/8, Hội nghị toàn quốc của Đảng họp tại Tân Trào đã nhận định, điều kiện khởi nghĩa đã chín muồi và quyết định cuộc Tổng khởi nghĩa, cử ra Ủy ban khởi nghĩa toàn quốc do đồng chí Trường Chinh phụ trách, phát ra Quân lệnh số 1 của Ủy ban khởi nghĩa.

Sáng ngày 14-8, Tổng bộ Việt Minh đã ra hiệu triệu: "Giờ Tổng khởi nghĩa đã đánh... Trước cơ hội có một không hai ấy, toàn thể dân tộc ta phải đem hết lực lượng, dùng hết can đảm, bao quanh đạo quân giải phóng Việt Nam, tung xương máu ra đánh đuổi giặc Nhật, đòi lấy tự do, hạnh phúc cho nhân dân!”

Ngày 16-8, cũng tại Tân Trào, Đại hội quốc dân đã họp, nhất trí cao với chủ trương tổng khởi nghĩa của Đảng và quyết định thành lập Ủy ban giải phóng dân tộc Việt Nam tức Chính phủ lâm thời do đồng chí Hồ Chí Minh làm Chủ tịch. Ngay sau đại hội,  Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi Thư kêu gọi Tổng khởi nghĩa nêu rõ: “Giờ quyết định cho vận mệnh dân tộc ta đã đến. Toàn quốc đồng bào hãy đứng dậy đem sức ta mà tự giải phóng cho ta…”. Hưởng ứng lời kêu gọi của lãnh tụ Hồ Chí Minh, chỉ trong nửa tháng, cả dân tộc Việt Nam triệu người như một, đã nhất tề vùng lên giành chính quyền trong cả nước, lập nên Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á.

Từ thực tiễn lịch sử đó cho thấy: Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám là kết quả tổng hợp của nhiều nhân tổ, trong đó nhân tố quyết định là  sự lãnh đạo với đường lối hết sức đúng đắn. sáng suốt của Đảng và Chủ Tịch Hồ Chí Minh; đó còn là sự chuẩn bị chu đáo về xây dựng lực lượng cách mạng, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc cùng với việc dự đoán chính xác về thời cơ và nắm lấy thời cơ...,để phát động nhân dân đứng lên giành chính quyền…

Tất cả những luận chứng khoa học trên đây cùng với thực tiễn sinh động của  Cách mạng tháng Tám năm 1945 cho thấy Cách mạng tháng Tám không phải là “một sự ăn may”.

Hơn 70 năm đã trôi qua, nhưng tinh thần và khí thế hào hùng của những ngày Tổng khởi nghĩa, Cách mạng tháng Tám năm 1945 vẫn còn nguyên vẹn trong trái tim và khối óc của mỗi người dân Việt Nam, là động lực tinh t hần to lớn để nhân dân Việt Nam giành được những thắng lợi vẻ vang trên con đường phát triển.

Sau 30 năm thực hiện đường lối đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng, đất nước ta đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, tạo tiền đề quan trọng để nước ta tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới. Tuy nhiên, cũng cần nhận thức sâu sắc rằng: Hiện nay, sự nghiệp đổi mới mà chúng ta đang tiến hành trong điều kiện tình hình quốc tế và trong nước có nhiều thời cơ thuận lợi, nhưng cũng đặt ra không ít khó khăn, thách thức.Bốn nguy cơ mà Đảng ta đã chỉ ra từ Hội nghị đại biểu toàn quốc giữa nhiệm kỳ khóa VII của Đảng (năm 1994) vẫn tồn tại, nhất là nguy cơ "diễn biến hòa bình" của thế lực thù địch nhằm chống phá nước ta; tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá" trong một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí diễn biến phức tạp…, đạo đức xã hội có mặt xuống cấp đáng lo ngại, làm giảm sút lòng tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân… Những điều đó đòi hỏi toàn Đảng, toàn dân ta phải nỗ lực phấn đấu với quyết tâm rất cao, phát huy tinh thần khí thế tiến công, vận dụng sáng tạo những bài học kinh nghiêm của Cách mạng tháng Tám, tận dụng cơ hội thuận lợi, vượt qua mọi khó khăn thách thức,  hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ của cách mạng trong thời kỳ phát triển mới, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, phấn đấu vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”./.

Nguồn: dangcongsan.vn​