Bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu là vấn đề mang tính sống còn của phát triển bền vững kinh tế - xã hội. Nhận thức được tầm quan trọng đó, tuổi trẻ Việt Nam nói chung và tuổi trẻ tỉnh Đồng Nai nói riêng không ngừng phát huy vai trò xung kích giữ gìn màu xanh sự sống, vì một môi trường xanh – sạch – đẹp – bền vững.
Tuổi trẻ - tuổi của nhiệt huyết, năng động, đam mê, sáng tạo, tuổi để phấn đấu, rèn luyện và đóng góp sức trẻ vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Nhận thức được vai trò và trách nhiệm lớn lao ấy của mình mà tuổi trẻ tỉnh Đồng Nai đã có rất nhiều cố gắng, nỗ lực đóng góp cho xã hội trên nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, trong đó có công tác bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khi hậu là hoạt động quan trọng, đòi hỏi cả quá trình lâu dài, mà trọng trách này được xác định của những người trẻ. Đặc biệt, Đồng Nai là tỉnh phát triển năng động của cả cước, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Đồng Nai đang ra sức, quyết tâm hoàn thành các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội từ nay đến năm 2020 cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp.
Để đạt được kết quả đó phải sử dụng rất nhiều nguồn lực, nguồn năng lượng, đặc biệt là nguồn năng lượng điện. Tuy nhiên, không phải vì thế mà chúng ta bất chấp tất cả để đánh đổi và yêu cầu đặt ra là phát triển kinh tế đi đôi với bảo vệ môi trường bền vững đó đang là một yêu cầu bức thiết không chỉ ở phạm vi một tỉnh, một nước mà còn cả thế giới. Đáp ứng yêu cầu đó, trong thời gian qua tuổi trẻ tỉnh Đồng Nai đã có những việc làm cụ thể, thiết thực nhằm “Phát huy vai trò trách nhiệm của tổ chức Đoàn thanh niên trong công tác bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khi hậu trên địa bàn tỉnh Đồng Nai” và đạt được nhiều kết quả nổi bật.
Các đồng chí Lê Quốc Phong - Ủy viên dự khuyết BCH Trung ương Đảng, Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn; đồng chí Trần Thị Minh Hoàng, nguyên UVBCHTW Đảng, Nguyên Bí thư Tỉnh ủy, Bí thư Tỉnh đoàn khóa I; Bùi Thị Bích Thủy - Bí thư Tỉnh đoàn Đồng Nai trồng cây lưu niệm tại Đài Phát thanh truyền hình Đồng Nai, ngày 27/3/2016.
Đi đầu trong công tác tuyên truyền
Hàng năm, Tỉnh đoàn đã phối hợp Sở Tài nguyên & Môi trường, Sở giáo dục & Đào tạo tỉnh, UBND các huyện, thị, thành phố và các ngành liên quan tổ chức các hoạt động truyền thông bảo vệ môi trường, bảo vệ dòng sông quê hương trong Đoàn viên thanh niên, học sinh, sinh viên trên địa bàn tỉnh Đồng Nai thông qua hoạt động gắn liền với các tuần lễ bảo vệ môi trường trong năm, cụ thể như: Tháng thanh niên, Ngày chủ nhật xanh, Ngày thứ 7 tình nguyện, Ngày đa dạng sinh học, Tết trồng cây đời đời nhớ ơn Bác Hồ, hưởng ứng Tuần lễ Quốc gia nước sạch vệ sinh môi trường, Ngày môi trường thế giới, hưởng ứng Chiến dịch làm cho thế giới sạch hơn, các hội thi Thanh niên với môi trường, thi vẽ tranh, thi ảnh môi trường… phát động công trình, phần việc thanh niên bằng các công việc cụ thể, đó là: trồng cây xanh, dọn dẹp vệ sinh khu phố, xóm, ấp, trường học, cơ quan, xí nghiệp, nạo vét khai thông kênh mương, cống rãnh, dọn dẹp các bãi rác tự phát… thông qua các hoạt động góp phần xây dựng môi trường Nông thôn mới.
Các cấp bộ Đoàn đã tổ chức hoạt động tuyên truyền trong đoàn viên thanh niên về ăn sạch, uống sạch, sử dụng nguồn nước sạch, sử dụng rau sạch, thực hiện hầm khí bioga, mô hình IPM (quản lý dịch hại) trên đồng ruộng, công trình thanh niên xây dựng các giếng nước sạch giúp đỡ cho đồng bào dân tộc vùng sâu, vùng xa có nguồn nước sạch; tuyên truyền, vận động đoàn viên, thanh thiếu niên và người dân nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường, nguyên nhân và tác hại của ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu, suy giảm đa dạng sinh học, suy thoái rừng, những lợi ích của rừng mang lại; tạo không khí sôi nổi, xung kích trong đoàn viên thanh niên tham gia các hoạt động, phong trào bảo vệ môi trường, trồng rừng, phòng chống cháy rừng, bảo vệ các loài động thực vật hoang dã…Đồng thời, phát huy vai trò nòng cốt của đội thanh niên xung kích, thanh niên tình nguyện, tổ hợp tác, hợp tác xã thanh niên, đội tuyên truyền măng non bảo vệ môi trường, bảo vệ dòng sông quê hương.
Bằng việc đổi mới công tác giáo dục bảo vệ môi trường về nội dung lẫn hình thức, hướng tới mục tiêu tuyên truyền thường xuyên, liên tục đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm, rõ việc, rõ mô hình, phù hợp đặc thù của từng địa phương, đơn vị; đặc biệt quan tâm đến việc giáo dục nhận thức như là một quá trình liên tục cho mọi lứa tuổi, đối tượng từ thiếu niên, nhi đồng, đoàn viên thanh niên… đã góp phần thay đổi từ nhận thức đến hành động của mọi người về môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.
Thông qua các phong trào hành động cách mạng của Đoàn
Đây chính là thế mạnh của tổ chức Đoàn, thể hiện qua những việc làm, công trình, phần việc thanh niên cụ thể, hiệu quả thiết thực, gắn với các hoạt động trong tâm là hưởng ứng “Tháng Thanh niên năm”; “Giờ trái đất”; “Tuần lễ Quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường”, “Ngày Đa dạng sinh học và hưởng ứng Tết trồng cây đời đời nhớ ơn Bác Hồ”, “Ngày môi trường thế giới”, “Chiến dịch làm cho thế giới sạch hơn” và các hoạt động “Ngày thứ bảy tình nguyện, Ngày Chủ nhật xanh” và với chủ đề “Tuổi trẻ Đồng Nai chung tay xây dựng Nông thôn mới” thông qua các hoạt động góp phần từng bước xây dựng môi trường sống ngày càng “Xanh – Sạch – Đẹp”.
Trong 5 năm (2011 -2015), trong Tháng Thanh niên hàng năm đã thực hiện phát quang hơn 10 km đường giao thông, thu gom trên 30 tấn rác thải; treo 1.000 băng rôn, khẩu hiệu tuyên truyền các hoạt động bảo vệ môi trường; trồng mới hơn 15.000 cây xanh; 50.000 cây dầu; dọn dẹp vệ sinh, phát quang bụi rậm khoảng 30 km đường, thu gom 70 tấn rác thải, khơi thông cống rãnh; thực hiện công trình, phần việc thanh niên làm đường giao thông nông thôn gắn với thực hiện Mô hình tuyến đường thanh niên ”Sáng – Xanh – Sạch – Đẹp – An toàn”. Bên cạnh đó, trong 5 năm triển khai, các cấp bộ Đoàn đã củng cố và thành lập mới được hơn 56.884 mô hình, câu lạc bộ, đội nhóm về bảo vệ môi trường, thu hút hơn 1.570.189 thanh thiếu niên tham gia; xây dựng được hàng vạn nhà tiêu hợp vệ sinh và chuồng trại chăn nuôi kết hợp biogas; xây dựng gần 300 mô hình cải tạo và làm sạch giọt nước, góp phần nâng cao đời sống, sức khỏe cho thanh thiếu nhi và nhân dân.
Các mô hình do Đoàn thanh niên xây dựng và duy trì đã góp phần tác động tích cực đến nhận thức, cải thiện môi trường sống, nâng cao thu nhập cho các hộ gia đình thanh niên, gia đình chính sách ở những vùng khó khăn, đồng thời, đem lại hiệu quả thiết thực đối với công tác bảo vệ môi trường tại các địa phương.
Thông qua việc thực hiện các công trình thanh niên, phần việc thanh niên như: trồng cây xanh, chăm sóc bồn hoa, dọn dẹp vệ sinh khu phố, xóm, ấp, trường học, cơ quan xí nghiệp, doanh trại, nạo vét khai thông kênh mương, cống rãnh, dọn dẹp các bãi rác... đã vận động nhân dân, nhất là địa bàn nông thôn sử dụng thuốc trừ sâu, thuốc hoá học hợp lý trong sản xuất nông nghiệp; không vứt chai, lọ đựng thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật xuống kênh, mương và các sông, suối; không xả rác, chất thải bừa bãi ra môi trường xung quanh.
Vai trò của thanh niên nói riêng và các tổ chức chính trị xã hội nói chung trong góp phần bảo vệ môi trường, đối phó với biến đổi khí hậu là hết sức quan trọng, được ghi nhận và đánh giá cao. Ở tỉnh Đồng Nai, nội dung này đã được các cấp bộ Đoàn tích cực triển khai gắn với các chương trình hành động của Đoàn thanh niên hàng năm, thể hiện qua các công trình, phần việc thanh niên cụ thể, thiết thực, hiệu quả đã và đang từng bước đáp ứng nhu cầu và nguyện vọng chính đáng của Đoàn viên thanh niên cũng như góp phần bảo vệ môi trường và được cấp ủy, chính quyền các cấp quan tâm, sự ủng hộ đồng thuận của nhân dân.
Hội thi của tuổi trẻ Đồng Nai nhằm tuyên truyền nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường
Tuy nhiên, để những phần việc mà thanh niên tham gia trong quá trình góp phần bảo vệ môi trường, đối phó với biến đổi khí hậu đi vào hoạt động mang tính bền vững và có chiều sâu, các cấp bộ Đoàn cần triển khai thực hiện một số giải pháp, như: Tiếp tục tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả chủ trương pháp luật của Đảng và Nhà nước về các hoạt động bảo vệ môi trường, tập trung tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho thanh thiếu niên, tích cực tham gia các hoạt động bảo vệ và cải thiện môi trường, góp phần hình thành nếp sống văn minh, nâng cao chất lượng cuộc sống, xây dựng phát triển môi trường bền vững. Cần tranh thủ sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy địa phương để tổ chức các hoạt động bảo vệ môi trường, đối phó với biến đổi khí hậu, cụ thể như phong trào Đoàn tham gia xây dựng Nông thôn mới, xây dựng văn minh đô thị…
Tiếp tục đẩy mạnh và nâng cao các hoạt động tình nguyện của Đoàn viên thanh niên trong bảo vệ môi trường, tạo phong trào thi đua rộng khắp, phát động đoàn viên thanh niên hưởng ứng các hoạt động bảo vệ môi trường. Tăng cường đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Đoàn, phát động phong trào hành động trong đoàn viên thanh niên đẩy mạnh công tác tập hợp đoàn kết thanh niên xây dựng củng cố tổ chức Đoàn ngày càng vững mạnh. Công tác tuyên truyền vận động phải được quan tâm hàng đầu và phải thường xuyên được đổi mới phương thức, phù hợp với đối tượng để thu hút đoàn viên thanh niên và nhân dân hiểu và tự nguyện tham gia phong trào. Bên cạnh đó, công tác phối hợp với các ngành, các đoàn thể khác phải được gắn chặt để tranh thủ các nguồn lực của các ngành và phối hợp tốt với các đoàn thể chính trị khác trong việc tổ chức các hoạt động hướng đến bảo vệ môi trường, đối phó với biến đổi khí hậu.
Xác định rõ nội dung trọng tâm, trọng điểm để chỉ đạo và hướng dẫn cơ sở Đoàn tham gia phong trào và phải phù hợp với điều kiện thực tiễn cụ thể của từng địa bàn thì phong trào, hoạt động mới có hiệu quả. Củng cố đội hình thanh niên tình nguyện, thanh niên xung kích bảo vệ và cải thiện môi trường ở xã, phường, thị trấn, thôn, ấp…làm nòng cốt trong các hoạt động tuyên truyền và giải quyết các vấn đề bức xúc về môi trường tại địa bàn dân cư. Nâng cao chất lượng hoạt động đảm nhận công trình thanh niên về bảo vệ và cải thiện môi trường trên địa bàn dân cư. Đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền và phát động trong toàn Đoàn thi đua thực hiện đảm nhận các công trình thanh niên tạo nên môi trường “Sáng - Xanh – Sạch – Đẹp”.
Có thể khẳng định, tuổi trẻ Đồng Nai đã xung kích tình nguyện với nhiều việc làm thiết thực, tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền đến đông đảo đoàn viên và nhân dân, góp phần tích cực trong việc nâng cao nhận thức, xây dựng thái độ, việc làm, tinh thần tự nguyện, tự giác của tuổi trẻ trong việc bảo vệ môi trường và biến đổi khí hậu, đã và đang khắc họa hình ảnh thế hệ thanh niên Đồng Nai thời kỳ mới với lòng yêu nước cũng như trách nhiệm công dân, sẵn sàng dấn thân, tình nguyện vì cuộc sống góp phần xây dựng môi trường sạch - đẹp - đẹp - bền vững.
Th.S Bùi Thị Bích Thủy –Bí thư TĐ Đồng Nai